Cataractoperatie

Wat is cataract?

De kristallens is een kleine lens, in normale toestand doorzichtig, gelegen achter de pupil van het oog. Deze lens kan om verschillende redenen (leeftijd, ongeval, ontsteking, enz.) troebel worden. Dit noemt men cataract. De ooglens is nodig voor het normaal functioneren van het oog; ze focust het invallende licht op de juiste plaats op het netvlies. Gedetailleerde informatie over cataract vindt u hier.

Waarom en wanneer een cataract operatie?

Wanneer het troebel worden van de kristallens voor gezichtshinder zorgt bij uw dagelijkse bezigheden of bij het uitoefenen van uw beroep, kan alleen een cataract operatie de gezichtsscherpte verbeteren. Dit op voorwaarde dat er geen andere oorzaak is van de gezichtshinder, zoals een ziekte van de oogzenuw of van het netvlies, die onopgemerkt is gebleven voor de ingreep.

Hoe verloopt de chirurgische ingreep?

Een cataract operatie is voor het oog een belangrijk gebeuren. De ingreep bestaat uit een insnede van het oog en het wegnemen van een van de belangrijkste onderdelen, de kristallens. De patiënt ligt op de rug in de operatiezaal, waar alles in gereedheid werd gebracht om te werken in steriele omstandigheden. De operatie verloopt onder een microscoop.

Plaats van de operatie

De operatie gebeurt in het chirurgisch dagziekenhuis van het Sint-Augustinus ziekenhuis te Wilrijk.
Vind hier alle nuttige informatie over een opname in de dag kliniek.

Verdoving en medicamenteuze voorbereiding

Verscheidene soorten van verdoving kunnen gebruikt worden. Meestal wordt gekozen voor een lichte sedatie door de anesthesist in combinatie met druppels. Er kan ook gekozen worden voor een algemene anesthesie. De keuze van de verdoving berust bij de oogarts, rekening houdend met de wensen van de patiënt.

Techniek

Voor het verwijderen van cataract bestaan verschillende mogelijkheden. De keuze van de techniek en de afmeting van de insnede hangt af van het type van de cataract en de oogarts zal de best mogelijke techniek kiezen. In de loop van de operatie kunnen aanpassingen in techniek nodig zijn.

De voor het ogenblik meest toegepaste methode bestaat uit het verpulveren (emulsifiëren) en opzuigen van de lensmassa’s, meestal met een sonde die ultratonen voortbrengt (phako emulsificatie). Het overgrote deel van het lenskapsel blijft ter plaatse. Dit vormt één van de moeilijke stappen tijdens de operatie.

Het achtergebleven lenskapsel zal als steun dienen voor de nieuwe implantlens, een kleine kunstlens die de weggenomen kristallens vervangt. De sterkte van dit intraoculair implant wordt voor de ingreep berekend (beroep doende op vooraf bekomen statische gegevens) aan de hand van optische metingen en van een biometrie van de oogaslengte.

Soms is de anatomische toestand van het oog verantwoordelijk voor afwijkingen in de berekeningen. Littekenvorming is ook een factor die de bekomen refractie kan beïnvloeden.

Het kan gebeuren dat het implanteren van deze intraoculaire lens tijdens de ingreep onmogelijk blijkt te zijn of niet aangewezen, om redenen die aan het licht komen tijdens de operatie. De chirurg kan dan besluiten de implanting niet te verrichten. De implanting kan dan soms gebeuren tijdens een tweede ingreep.

De insnede van het oog is ofwel uit zichzelf sluitend, of wordt dichtgemaakt door één of meerdere draadjes. Indien er na enkele maanden hinder zou optreden door het losgekomen draadjes, worden deze verwijderd na in het oog enkel verdovende druppels te doen.

In enkele gevallen moet de insnede in het oog breder gemaakt worden tijdens de ingreep, met een mogelijk trager herstel als gevolg.

Normaal verloop van het herstel na de cataractoperatie

In de meeste gevallen is het herstel van uw oog na een cataract operatie zo goed als pijnloos en verbetert de gezichtsscherpte zeer vlug. Een behandeling met druppels of zalf moet nog een tijdje toegepast worden. Na een cataract operatie duurt het herstel ongeveer 4 weken. Mogelijk moet de patiënt tijdens de herstelperiode een bril dragen.

Tijdens deze herstelperiode kan de patiënt de dagdagelijkse activiteiten hervatten (lezen, bureauwerk, televisiekijken, enz..) met enkele belangrijke uitzonderingen:

• Het oog moet beschermd worden tegen infecties tijdens de heling van de insnede.
• Het besturen van een voertuig wordt pas toegelaten na voldoende herstel van de gezichtsscherpte en met toestemming van de oogarts.
• Het opheffen van zware voorwerpen en het omgaan met gevaarlijke instrumenten moet vermeden worden.
• Vanzelfsprekend moet men vermijden in de ogen te wrijven en een slag op het geopereerde oog te krijgen.

Het herstel van een cataract operatie verloopt meestal zonder problemen mits het volgen van enkele belangrijke richtlijnen bij de nazorg van het oog.

Welke zijn de voornaamste verwikkelingen bij een cataractoperatie?

Hoewel deze chirurgische ingreep perfect gestandaardiseerd is en meestal gevolgd door uitmuntende resultaten, ontsnapt ze niet aan de algemene regel dat er geen chirurgische ingreep bestaat zonder risico’s. Onmiddellijke of laattijdige verwikkelingen kunnen voorkomen.

Belangrijke verwikkelingen zijn zeer zeldzaam. Zij kunnen een nieuwe ingreep noodzakelijk maken of, zeer uitzonderlijk, eindigen met het verlies van het zicht aan het geopereerde oog of verlies van het oog zelf.

De voornaamste ernstige verwikkelingen zijn:

• infecties
• intraoculaire bloedingen
• zwelling van het hoornvlies of van het centrale netvlies
• een sterk verhoogde oogdruk
• een loslating van het netvlies
• een verergering van een vooraf bestaande aandoening

Andere, minder ernstige verwikkelingen die kunnen voorkomen zijn:

• een vertraagde heling van de insnede
• een voorbijgaande bloeduitstorting van het oogwit of ooglid
• een allergie voor de behandeling met druppels of zalf
• het waarnemen van ‘vliegjes’
• een overgevoeligheid voor licht
• kleine ontstekingen van het oog
• een verhoging van de oogdruk
• een vervorming van het hoornvlies (astigmatisme)

Een vertroebeling van het lenskapsel doet zich voor na 20% van de cataractoperaties. Dit treedt op na enkele maanden of jaren en wordt secundaire cataract genoemd, hetgeen op haar beurt de gezichtsscherpte vermindert. De behandeling hiervoor bestaat erin een opening te maken in het vertroebelde lenskapsel. Dit gebeurt zonder opname, bij een raadpleging in de praktijkruimte (ook deze ingreep houdt zekere risico’s in). Het gaat hier evenwel niet om verwikkeling van de cataractoperatie zelf.

Uw oogarts is bereid om al uw vragen te beantwoorden; zowel over de wetenschappelijke, praktische als de financiële aspecten van de ingreep.